Bizkaiko Gaiteroak - Ondalan Erraldoien Konpartsaren 20. Urteurrena
Dagoeneko 20 urte pasa dira proiektu bateratu honetan geure ibilbidea hasi genuenetik, bi taldeak sortuta. Jarduera sendoz eta biziz betetako urteak izan dira, eta, aldi horretan zehar, Bizkaiko udalerri eta auzoetan barna ibili gara batez ere. Puntatik puntara zeharkatu dugu Bizkaia, konpartsaren jardueretan musika jarri eta dantza eginez.
Hona hemen gure aurrekariak:
1980an, Bilboko Udaleko Erraldoien eta Buruhandien Konpartsak bere bideari ekin zion, Bilboko Aste Nagusiaren hasieran. Bizkaiko Dantzarien Biltzarra arduratu zen eszenaratzeaz, eta, horretarako, erraldoiak zeramatzaten dantzariak plazaratu zituen. Iruñeko Gaiteroak eta dantza taldeetako gaitero batzuek jarri zuten musika. Hasiera horretan parte hartu zuten, era berean, ondoren Ondalaneko kide izango zirenetako batzuek.
Ondoren, Bizkaian Erraldoien lehen kontzentrazioak antolatzeko lanak hasi ziren. Hala, “Gau-Txoriak” elkarteak kontzentrazioa deitu zuen Erandion 1986an, eta, ondoren, Gernikak 1987an, Hiribilduko bonbardaketaren 50. urteurrena zela eta. Testuinguru horretan, bada, nolabaiteko giroa sortu zen, Bilboko berezko giroaz gain.
Bizkaiko Erraldoiak
No se sabe con exactitud en que año se pasearon por primera vez Gigantes en Bilbao, pero hay datos que datan de 1509 en los que ya aparecen Gigantes en las procesiones del Corpus.
Con seguridad si se sabe que en 1896 había Gigantes en Bilbao, ya que hay fotografías que lo defienden. En la fotografía aparecen 8 Gigantes y 8 cabezudos, llamados antiguamente "Enanos o Rabís". Los Gigantes representaban a Don Terencio y Doña Tomasa, la pareja mas antigua de Gigantes en Bilbao, una pareja de aldeanos, otra de moros y otra de Turcos. Estos Gigantes, sobre el año 1915 pasan a pertenecer al ayuntamiento de Gernika (Bizkaia) para animar las Fiestas de este municipio. Años mas tarde, unos borrachos prendieron fuego a los Gigantes, quedando solo de ellos los hierros que los sujetaban.